Για τέταρτη φορά στις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο Στρατός των ΗΠΑ εκκινεί έναν διαγωνισμό για την αντικατάσταση του Τεθωρακισμένου Οχήματος Μάχης (στο εξής, ΤΟΜΑ) Μ-2 Bradley. Πυρήνας της προσπάθειας είναι και πάλι το Επιλεκτικά Επανδρωμένο Όχημα Μάχης (Optionally Manned Fighting Vehicle) ή OMFV, ένα τεθωρακισμένο όχημα που θα εισέλθει στη μάχη είτε ως συμβατικό όχημα μεταφέροντας πλήρωμα και στρατεύματα ή ως τηλεχειριζόμενο ρομποτικό όχημα αναλαμβάνοντας δύσκολες αποστολές.
Η καινοτομία που δίνει κάποιες ελπίδες στον ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας είναι πως ο Στρατός των ΗΠΑ, μαθαίνοντας από τις αποτυχίες των προηγούμενων διαγωνισμών, λαμβάνει γεναίες αποφάσεις για την διαμόρφωση του OMFV ιδίως στον τομέα της προστασίας και στον τρόπο που θα χρησιμοποιηθεί στο πεδίο της μάχης, χαρακτηριστικά που θα επηρεάσουν την σχεδίαση και εξέλιξη του οχήματος.
To όχημα που αντικαθίσταται στον ρόλο του φορέα πεζικού, το Μ-2 Bradley αναπτύχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ως συνοδό του άρματος Μ-1 Abrams και αποτέλεσε το πρώτο πραγματικό ΤΟΜΑ του Στρατού των ΗΠΑ. Με το Bradley, ο Αμερικανικός Στρατός Ξηράς εγκατέλειψε το μέχρι τότε δόγμα του απλού μεταφορικού πεζικού που μετακινούσε ομάδες και διμοιρίες πεζών στρατιωτών μέσα από το πεδίο της μάχης για να τους ξεφορτώσει στη γραμμή αντιπαράθεσης και να τους αφήσει να πολεμήσουν μόνοι και τους έδωσε ένα ισχυρό όχημα ικανό να μείνει και να πολεμήσει μαζί τους παρέχοντας ισχύ πυρός, θώρακα και ικανότητα αντιμετώπισης εχθρικών αρμάτων και ελικοπτέρων.
20 χρόνια μετά, με τις αδυναμίες του Bradley περισσότερο από εμφανείς και πέρα από τους πολλούς εκσυγχρονισμούς και αναβαθμίσεις, ο Στρατός εκκίνησε τρία διαδοχικά προγράμματα αντικατάστασής του, αρχικά με την οικογένεια οχημάτων Μελλοντικών Συστημάτων Μάχης (Future Combat Systems) , κατόπιν με το Όχημα Μάχης Ξηράς (Ground Combat Vehicle) και τέλος με το Επιλεκτικά Επανδρωμένο Όχημα Μάχης (Optionally Manned Fighting Vehicle). Κάθε προσπάθεια απέτυχε “αιμοραγώντας” 18.5 δισεκατομμύρια δολάρια από τον αμυντικό προϋπολογισμό χωρίς να αποδώσουν ούτε ένα όχημα προπαραγωγής.
Τώρα το OMFV εκκινεί και πάλι αλλά οι προδιαγραφές του είναι σαφώς πιο ρεαλιστικές με βασική απαίτηση “να αποτελεί μια ανθεκτική πλατφόρμα που να μεταφέρει στρατεύματα μέσα από το πεδίο μάχης και προς τη νίκη”.
Η έμφαση στην θωράκιση δεν είναι τυχαία. Το αρχικό Bradley ήταν ένα όχημα 33.6 τόνων που έκανε χρήση κράματος αλουμινίου υψηλής αντοχής σειράς 7000 για να διατηρεί το όχημα την αμφίβια ικανότητά του κατά τη διάβαση ποταμών. Η θωράκιση, ωστόσο, αποδείχθηκε ανεπαρκής και υπό περιπτώσεις καταστρεπτική για το ίδιο το πλήρωμα και στις νεώτερες εκδόσεις η αμφίβια ικανότητα θυσιάστηκε για μεγαλύτερη προστασία με διάκενη θωράκιση από πλάκες χάλυβα και ενισχυμένες ποδιές για την προστασία των ερπυστριών στην έκδοση -Α2. Η έκδοση -Α3 εξέλιξε ακόμα περισσότερο την προστασία με τμήματα θωράκισης αντίδρασης, κομμάτια θώρακα που εμπεριέχει εκρηκτική ύλη και εκρήγνυται όταν πλήτεται από εχρθικά βλήματα αντιδρώντας και εξουδετερώνοντας την ισχύ της διάτρησης. Τα τμήματα, που έχουν μέγεθος κουτιού παπουτσιών μπορούν να αντικατασταθούν εύκολα από το ίδιο το προσωπικό.
Προς τι το φιάσκο στον διαγωνισμό για νέο μη επανδρωμένο όχημα του αμερικανικού Στρατού
Σήμερα, μετά από 40 χρόνια υπηρεσίας, το Bradley δείχνει την ηλικία του. Ο Στρατός έχει εξαντλήσει τα όρια αναβαθμίσεων αλλά έχει αποτύχει να φέρει τη θωράκιση του οχήματος στο επιθυμητό επίπεδο. Πλάκες παθητικής, ενεργούς, αντιδραστικής θωράκισης έχουν “χτιστεί” γύρω από το όχημα αλλά αυτό παραμένει ευάλωτο και το επιπλέον βάρος δοκιμάζει τα όρια του κινητήρα του και των αναρτήσεών του που σχεδιάστηκαν μια άλλη εποχή για ένα άλλο όχημα. Η ώρα για αλλαγή έχει φτάσει!
Προτεραιότητες του OMFV είναι η προστασία, η κινητικότητα, η βελτίωση των χαρακτηριστικών, η φονικότητα και το βάρος, με αυτήν τη σειρά. Όπως όλα δείχνουν το νέο όχημα θα είναι μεγαλύτερο, βαρύτερο από το M2 Bradley, θα έχει περισσότερη θωράκιση και σίγουρα θα ενσωματώνει κάποιας μορφής ενεργητική θωράκιση, ένα σύστημα αντιμέτρων που θα εντοπίζουν τα επερχόμενα βλήματα και θα τα καταστρέφουν πριν το πλήξουν.
Το πιο κοντινό υπόδειγμα σε αυτήν την περιγραφή από όλα τα μέσα που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια σε αυτήν την κατηγορία οχημάτων είναι το ισραηλινό όχημα Namer. Σχεδιασμένο πάνω στο γενικό σχέδιο του άρματος μάχης Merkava IV, το Namer μεταφέρει 9 πεζούς στρατιώτες, 3 περισσότερους από το Bradley, ζυγίζει 60 τόνους και φέρει σύστημα αυτοπροστασίας Throphy. Φέρει πολύ βαριά παθητική (συμβατική) θωράκιση το επίπεδο της οποίας παραμένει ακόμα απόρρητο αλλά σίγουρα πρόκειται για το καλύτερα προστατευμένο ΤΟΜΑ σε υπηρεσία σήμερα. Στην τελευταία του έκδοση εξοπλίζεται με έναν μη-επανδρωμένο πύργο που φέρει πυροβόλο αυτόματης βολής των 30 mm και δύο αντιαρματικούς πυραύλους Spike-MR.
Με αυτά κατά νου, το OMFV θα είναι ένα όχημα τόσο ογκώδες και βαρύ που μόνο με πλοίο θα μπορεί να μεταφερθεί. Η παλιότερη απαίτηση για ταχεία αερομεταφορά, που πιθανώς στρέβλωσε τις απαιτήσεις του διαγωνισμού και οδήγησε στην ακύρωσή του, δείχνει να αφαιρείται. Το OMFV θα είναι το απόλυτο όχημα μάχης του πεζικού με έναν βαριά εξοπλισμένο αντίπαλο, όπως η Ρωσία ή η Κίνα και δεν θα αναπτύσσεται παρά μόνον για να αντιμετωπίσει συμβατικές καταστάσεις. Για όλα τα άλλα και για τις έκτακτες κρίσεις που απαιτούν ταχύτητα, υπάρχουν οι ελαφρές δυνάμεις, στη μορφή των αλεξιπτωτιστών, των Ranger και των ταξιαρχιών Stryker.
Ο Αμερικανικός Στρατός χαλαρώνει τους όρους για την αντικατάσταση του Bradley
Ας μετασκευάσουν το Μ1 σε ΤΟΜΑ.
Τι κάθομαι και λέω εγώ τώρα.
1) Στον καινούργιο διαγωνισμό σε αντίθεση με τον προηγούμενο, οι εταιρείες δεν είναι υποχρεωμένες στο πρώτο στάδιο να καταθέσουν πρωτότυπο, αλλά μόνο σχέδια.
2) Ο κινητήρας και το πυροβόλο, έχουν σχεδιαστεί και είναι αυτά που θα χρησιμοποιήσουν ολες οι εταιρείες.
Με βάση την εμπειρία από την σχεδίαση του Κένταυρος και της κατασκευής των leopard, μήπως θα είχε νόημα, μια συμμαχία ελληνικών εταιρειών να συμμετάσχει στον διαγωνισμό ?? Ακόμα και αν πάμε αδιάβαστοι, η εμπειρία από το πώς γίνεται ένας τέτοιος διαγωνισμός, αλλά και η τεχνολογία/εμπειρία που θα αποκτήσουμε στην διάρκεια της προσπάθειας θα είναι υπερπολύτιμη !!
Συγχαρητηρια για το αρθρο σας. Ειναι πλεον προφανες πως οι στρατοι των χωρων που ειχαν πολεμικη δραση στο εδαφος, προτιμουν βαρυτατα ΤΟΜΑ για τη μεταφορα των στρατιωτων τους. Στο Ισραηλ ειχαν παθει σοκ απο τις φωτογραφιες των Μ113 που ειχαν γινει σταχτη και αποκαιδια με νεκρους στρατιωτες κατα τις συγκρουσεις στο Λιβανο, και γι αυτο το λογο εκαναν μετασκευη αρματων μαχης σε ΤΟΜΠ (π.χ. το Achzarit) ωστε να αυξησουν την επιβιωσιμοτητα του οχηματους. Πλεον κατασκευαζουν τα Namer τα οποια ειναι η εκδοση ΤΟΜΑ του αρματος μαχης Merkava.
Την ιδια ακριβως λογικη ακολουθουν και οι Ρωσοι μετα τα παθηματα του πολεμου στην Τσετσενια, οπου ειχαν μεγαλες απωλειες σε αρματα μαχης και ΤΟΜΑ λογω χαμηλης θωρακισης. Πλεον παραγουν το Τ-15 Armata που ειναι η εκδοση ΤΟΜΑ του υπερσυγχρονου αρματος μαχης T-14 Armata.
Οι Αμερικανοι εχουν οδηγηθει στο ιδιο συμπερασμα, παρα την ισχυ που διαθετουν σε Αεροπορια, Αεροπορια Στρατου, Πυροβολικου, Αρματων μαχης κτλ. Τα ΤΟΜΑ τους δεν θα χρειαστει σχεδον ποτε να αντιμετωπισουν κινδυνο, αλλα εχουν πλεον αντιληφθει πως χρειαζονται ενα βαρυτατο ΤΟΜΑ για την πρωτη γραμμη.
Το ιδιο ακριβως κανουν και οι Γερμανοι, που εχουν τα ΤΟΜΑ Puma των 43 τονων για να συνοδευει τα Λεοπαρντ 2.
Το συμπερασμα ειναι πως σε συνθηκες μαχης οπου υπαρχει ισχυρος αντιπαλος και κινδυνος απο αρματα μαχης, αντιαρματικους πυραυλους, οβιδες πυροβολικου, πυρομαχικα loitering, εχθρικα πυροβολα, κτλ, ενα ΤΟΜΠ / ΤΟΜΑ με ελαφρα θωρακιση ειναι παντελως αχρηστο. Επομενως πρεπει να αντικατασταθουν τα Μ113 στον Εβρο οχι με M2 Bradley, αλλα με ενα βαρυτατο ΤΟΜΑ των 50-60 τονων.
Οπως σχολιαζω εδω και καιρο, τα Μ2 Βradley ΔΕΝ μας κανουν για την πρωτη γραμμη στον Εβρο καθως ειναι παλια, εχουν θωρακιση αλουμινιου, δεν ειναι αμφιβια οπως ισχυριζονται μερικοι, και θα χρειαστουν πανακριβους εκσυγχρονισμους των 3 εκ. το καθε οχημα. Με τα ιδια χρηματα θα μπορουσαμε να κανουμε συμπαραγωγη του Ισραηλινου Namer και παραγωγη στην Ελλαδα, καθως το οχημα κοστιζει περιπου 3-5 εκ. δολαρια. Φυσικα εαν μας διατεθουν Μ2 Βradley δωρεαν σε μεγαλες ποσοτητες και ειναι δυνατη η αμεση μεταφορα τους στην Ελλαδα, καλο θα ηταν να αποκτηθουν ωστε να γινει γρηγορη ενισχυση, και μπορουμε να κανουμε μονοι μας ενα φτηνο εκσυγρονισμο εγχωρια.
Μια αλλη λυση θα ηταν να αξιοποιησουμε την επενδυση στην τεχνολογια του Leo2 και να κανουμε σχεδιασμο ενος δικου μας ΤΟΜΑ βασισμενο στο σκαφος του αρματος μαχης, αλλα με τροποιησεις, δηλαδη να κανουμε το πισω μερος σε μπροστα, επομενως ο κινητηρας θα ειναι στο μπροστα μερος του οχηματος, και τοποθετηση θωρακισης εκει, πλευρικα, και στο πανω μερος του οχηματος. Κατοπιν τοποθετηση τηλεχειριζομενου πυργου με πυροβολο 30 χιλιοστων (η μεγαλυτερο) και αντιαρματικους πυραυλους (π.χ. spike LR). Με αυτον τον τροπο θα εχουμε ενα απο τα ισχυροτερα ΤΟΜΑ του πλανητη, με θωρακιση και ευκινησια καταλληλη για να συνοδευει τα αρματα μαχης σε ενα επικινδυνο πεδιο μαχης οπως ο Εβρος. Η παραγωγη ενος τετοιου οχηματος θα μπορουσε να γινει απο την ΜΕΤΚΑ, EODH και μια αναγεννημενη ΕΛΒΟ, αλλα και συνεργασια με τις Theon και MilTech Hellas για τα ηλεκτροοπτικα και την ΕΑΣ για το πυροβολο, Ιντρακομ για συστηματα επικοινωνιων κτλ.
Αν και πρέπει να διευκρινίσω πως οι γνώσεις μου περί τ/θ είναι ας πούμε πεπερασμένες, εγώ αυτό που συμπεραίνω απ’αυτή τη διαδικασία είναι πως οδεύουμε σταθερά προς το απρόσιτο. Ολοταχώς για τη μετατροπή των ελάχιστων οχημάτων που θα αγοράζονται (λόγω κόστους) σε υποστρατηγικής σημασίας συστήματα λόγω σπανιότητας. Σε μισό περίπου αιώνα από το M113 στο Bradley και ούτε αυτό μας φτάνει. Κι άλλη θωράκιση, κι άλλη ισχύ πυρός, κι άλλες απόκοσμες τεχνολογίες που ποιος ξέρει τι κάνουν αλλά σίγουρα αυξάνουν βάρος και κόστος για τα θωρηκτά της ξηράς. Θα ήταν δηλαδή τόσο τραγικό, φριχτό, κι εν τέλει ανεπαρκές να επιλεγεί ένα σχέδιο που να μην διπλασιάζει το βάρος του προγόνου του (το λέω επειδή αναφέρθηκε το Namer σαν πρότυπο), και που μπορεί να αγοραστεί σε σεβαστούς αριθμούς; Δεν μπορεί η Ρωσία πχ να θεωρεί επαρκές το αισθητά ελαφρύτερο του ανταγωνισμού BMP-3, που είναι και μπουκωμένο (ή τον ακόμη ελαφρύτερο πρόγονο BMP-2) κι από δω να θέλουμε κανονικό άρμα χωρίς πύργο των 120 (αν και με το άλλο που ακούστηκε πριν καιρό για πυροβόλο 50χλστ στο νέο IFV των ΗΠΑ, θα φτάσουμε κι εκεί…). Ο γιγαντισμός καλά κρατεί, σε ξηρά και θάλασσα. Δεν λέω σε καμία περίπτωση ότι δεν κάνω λάθος, αλλά η τάση αυτή με ανησυχεί βαθύτατα. Ο πόλεμος πάντα θέλει αριθμούς, κι αν δεν μπορείς να αποκτήσεις αριθμούς απλώς θα κλαις πάνω απ’τα λιγοστά κουφάρια της υψηλής τεχνολογίας σου. Αυτό που βλέπω εγώ είναι πως κάτι θα πρέπει να κοπεί από κάπου.